خاتم سازی ترکیبی است از چند ضلعی‌های منظم با تعداد اضلاع متفاوت که با استفاده از مواد اولیه شامل چوب های رنگی در رنگ‌های مختلف و مفتول برنج و انواع استخوان تشکیل می‌شود.

 

مواد اولیه در ساخت خاتم سازی

انواع چوب خاتم سازی: توسكا- كبوده- راش- گردو- بقم- عناب- نارنج و بعضي چوب هاي رنگ شده

استخوان ( استخوان و عاج فبل- استخوان شتر- استخوان اسب)

مفتول هاي فلزي ( برنج- آلومنيوم- نقره)

چسب( چسب چوب- سريشم)

 

وسايل و ابزار مورد نياز در خاتم سازی

وسایل خاتم سازی شامل چكش- گازانبور- دريل و مته- اره فلكه ي- دستگاه كاس زني- انواع سوهان- انواع رنده- پرس- دينام(ساب)- تيغ اره- ليسه- خط كش و گونيا- مقار و...

مجموعه ای بی نظیر از 30 کتاب صوتی در حوزه موفقیت ، قانون جذب و کسب و کار با تخفیف ویژه 70 درصدی

چرا کتاب صوتی بشنویم؟

هر زمان یا مکان می توانید به جای تمرکز کامل برای مطالعه کتاب های نوشتاری، به کتاب های صوتی گوش دهید و همزمان با انجام کارهایتان دانش و اطلاعات خود را ارتقا دهید. کتاب صوتی زمان های مرده شما مثل مسیرهای رفت و آمد یا صف انتظار را زنده می کند.

لیست کتاب های صوتی داخل این بسته

شگفت انگیز:

1. کتاب صوتی راهنمای موفقیت افراد خیلی تنبل
2. کتاب صوتی چگونه هشتتان را از گرو نه تان در آورید
3. کتاب صوتی به چی علاقه داری؟
4. کتاب صوتی لازم نیست با استعداد باشید
5. کتاب صوتی جوان و ثروتمند بازنشسته شوید
6. کتاب صوتی 50 درس زندگی و کسب و کار از بیل گیتس
7. کتاب صوتی تغییر بزرگ اثر دارن هاردی
8. کتاب صوتی موفقیت در فروش اثر برایان تریسی
9. کتاب صوتی جادوی جهت دار کردن زندگی
10. کتاب صوتی بهترین سال زندگی تو
11. کتاب صوتی 9 راز موفقیت از لری آیورسان
12. کتاب صوتی انرژی بخشیدن به ذهن و زندگی اثر لری آیورسان
13. کتاب صوتی رسیدن به استقلال مالی
14. کتاب صوتی 13 روش برنامه ریزی افراد موفق
15. کتاب صوتی حقایقی درباره دروغ
16. کتاب صوتی ترفند هایی برای فروش بیشتر
17. کتاب صوتی قوانین نانوشته تجارت
18. کتاب صوتی راز هایی برای جذب مشتریان جدید
19. کتاب صوتی راهنمای تعیین اهداف و روش دستیابی به آن
20. کتاب صوتی استفاده یا سو استفاده از زمان
21. کتاب صوتی کلید موفقیت های استثنایی
22. کتاب صوتی تاثیر ارتباط با مشتری در فروش بیشتر
23. کتاب صوتی ایجاد جهش در شغل و تجارت
24. کتاب صوتی مدیریت درونی اثر برایان تریسی
25. کتاب صوتی چگونه با همسرم مشاجره سازنده داشته باشم؟
26. کتاب صوتی 40 درس لازم برای کارآفرینی
27. کتاب صوتی چهار راه پولسازی اثر رابرت کیوساکی
28. کتاب صوتی قهرمان ماراتن زندگی
29. کتاب صوتی قدرت الهام و ندای درونی
30. کتاب صوتی کنترل زندگی تان را بدست بیاورید

 

درباره کتاب ماتریکس الهی

 

سایکو سایبرنتیک با بیش از سی نسخه و تمرین آموزش ذهن به شما کمک می کنند آموزه های ماکسول مالتز را اجرا کنید. در این ویرایش جدید و توسعه یافته،با ورزشکاران و مربیان معروف تخصصی و المپیک،کابوهای کمندانداز،گلف بازان،روان شناسان ورزش،مدیران،کارآفرینان،متخصصین فروش و بسیاری افراد دیگر برخورد خواهید داشت که زندگی شان با اجرای فرمولهای مالتز برای موفقیت تغییر کرده است.چه هدف شما کاهش وزن باشد چه ترقی در ورزش،موفقیت کارآفرینی خارق العاده،یا فروش استثنایی،عملا هر هدفی را با سایکوسایبرنتیک سریعا و به سادگی حاصل کنید. «تصویر ذهنی» مایه ی اصلی شخصیت و رفتار انسان است.با تغییر تصویر ذهنی، شخصیت و رفتار او تغییر می کند. کتاب الکترونیکی سایکو سایبرنتیک خواهید دید چگونه مکانیسم خودکار موفقبیت تان را بیدار کنید. راز شرطی سازی موفقیت گلف باز جک نیکولاس. تئاتر ذهن دکتر مالتز برای کمک به شما در فروش یا گفتگو با اعتماد و قدرت. چگونه خود را از باورهای بازدارنده تان خلاص کنید. چرا نیروی اراده شکست می خورد و چگونه از ریلکسیشن برای موفقیت استفاده کنید. چگونه با جرات بیشتری زندگی کنید. چگونه می توانید عادت شادی را کسب کنید. تکنیک چاک نوریس هنر پیشه برای ابطال افکار منفی. چگونه خود را از خجالتی بودن رها کنید. راز قهرمان شیرجه المپیک گرگ لوگانیس برای توقف اضطراب وضعیتی و این که چگونه در صورت نیاز اعتماد داشته باشید. کتاب پرفروش سایکوسایبرنتیک دکتر ماکسول مالتز از زمان انتشارش در ۱۹۶۰ الهام بخش و ارتقا دهنده زندگی بیش از سی میلیون نفر بوده است. با توسعه ی تصویر ذهنی دامنه ی عمل توسعه می یابد. پرورش تصویر ذهنی واقع بینانه و مناسب با ایجاد توانمندی ها و استعدادهای جدید در انسان، عملا شکست را به موفقیت تبدیل می کند. نه تنها هنر روانشناسی تصویر ذهنی به اثبات رسیده است بلکه توانسته به تبیین بسیاری از پدیده های از مدت ها پیش شناخته شده و درست درک نگردیده، کمک کند.

فهرست مطالب کتاب سایکو سایبرنتیک

1. فصل اول» تصویر ذهنی
2. فصل دوم» مکانیزم موفقیت را در خود پیدا کنید
3. فصل سوم» قومی تخیل : نخستین راهنمای مکانیزم موفقیت
4. فصل چهارم » بیدار شوید و دست از باورهای کاذب بشوئید
5. فصل پنجم» استفاده از قدرت تفکر منطقی
6. فصل ششم» در کمال آرامش مکانیزم موفقیت را به خدمت گیرید
7. فصل هفتم» می توانید به خوشبختی عادت کنید
8. فصل هشتم» اجزای شخصیت «موفقیت جو»
9. فصل نهم» مکانیزم شکست، چگونه می توانید از آن به سود خویش استفاده کنید
10. فصل دهم» جراحات احساس را التیام بخشیم
11. فصل یازدهم» شخصیت حقیقی خود را بروز دهید
12. فصل دوازدهم» آرام بخش های ذهنی
13. فصل سیزدهم» بحران را به فرصت خلاق مبدل کنید
14. فصل چهاردهم» احساس برنده بودن
15. فصل پانزدهم» عمر طولانی و لذت بیشتر

در جستجوی حقیقت

از جمله اعتقادات همیشگی ام یکی هم این بوده است که برای یافتن حقیقت به هر جا که لازم باشد باید رفت. حد و مرز مفهومی ندارد. سال ها قبل که تصمیم گرفتم در زمینه ی جراحی پلاستیک درس بخوانم پزشکان آلمانی در مقایسه با پزشکان سایر نقاط دنیا بسیار جلوتر بودند، در نتیجه راهی المان شدم.

در جستجوی «تصویر ذهنی» هم باید از مرزهایی هر چند نامرئی عبور کنم. علم روانشناسی گرچه به تصویر ذهنی و نقش مهم آن در رفتار انسان معترف بود اما برای سؤالاتی از قبیل:

• «چگونه تصویر ذهنی اثر می کند؟»
• «چگونه شخصیت جدید می آفریند؟»
• «با تغییر تصویر ذهنی چه تحولاتی در نظام عصبی انسان بروز می کند؟»
• جواب قانع کننده ای وجود نداشت.

اغلب جواب هایم را در علم جدید سایبرنتیک پیدا کردم، اعتبار مجدد «حکمت الهی» را در علم دیدم. عجیب است که علم نوپای سایکو سایبرنتیک حاصل تلاش فیزیکدانان و ریاضیدانان بود و نه روانشناسان، به خصوص که متوجه می شویم سایکو سایبرنتیک با خداشناسی – هدف جویی رفتار هدف گرای سیستم های مکانیکی – سر و کار دارد. سیابرنتیک در رابطه با کارکرد ماشین «آنچه را که انجام می شود» و «آنچه را که لازم است انجام شود» با هم مقایسه می کند. روانشناس با تمام ادعای شناخت روان انسان، حتی برای حرکات ساده ای مانند برداشتن سیگار از روی میز و نزدیک کردن آن به دهان جواب قانع کننده ای نداشت. اما فیزیکدان جوابی داشت. بسیاری از نظریه پردازان روانشناسی در حکم پژوهشگرانی بودند که گویی درباره ی موجودات فضایی و سیاره های دیگر تحقیق می کردند، اما از وجود اشیاء موجود در حیاط خلوت منزلشان بی اطلاع بودند.

 

مدت زمان کتاب صوتی : بالای 10 ساعت

نوع محتوا: pdf+ کتاب صوتی

تعداد صفحات نسخه pdf:

606 صفحه

حجم فایل دانلودی: 615MB

 

مقدمه ای از دکتر جو دیسپنزا:

می‌دانم که نگارش این کتاب ریسک بزرگی برای من و آوازه‌ام است. افراد زیادی وجود دارند – از جمله برخی از اعضای جامعه‌ی علمی – که کار من را شبه علم می‌دانند، خصوصاً پس از انتشار ماوراء طبیعی شدن. در سابق بسیار نگران نظر این منتقدین بودم. در اوایل مسیر نویسندگی، همیشه هنگام نگارش این منتقدین را در نظر داشتم و می‌خواستم کاری کنم که آن‌ها اثرم را تأیید کنند. برایم مهم بود که این جامعه من را بپذیرد. اما روزی داشتم در لندن سخنرانی می‌کردم؛ خانمی میکروفون را گرفت و داستان شفا یافتنش از بیماری را بازگو کرد – اینکه چطور با استفاده از کارهایی که من در کتاب‌های دیگرم ذکر کرده‌ام، شفا پیدا کرده بود – در این لحظه دگرگون شدم.
برایم روشن شد که هر کاری کنم، این دانشمندان بدبین که باورهای خاص خود را در مورد امور ممکن دارند، از کار من خوششان نخواهد آمد. وقتی به این نکته پی بردم، دانستم که بخش زیادی از انرژی‌ام را هدر داده‌ام. دیگر علاقه‌ای نداشتم که این افراد را در مورد پتانسیل بشر متقاعد کنم – خصوصاً آن عده‌ای که امور عادی و طبیعی را بررسی می‌کنند. من به هر چیزی علاقه داشتم جز امور عادی و دوست داشتم مقوله‌ی ماوراء الطبیعه را بررسی کنم. مطمئن شدم که باید از این تلاش بی‌حاصل برای متقاعد کردن جوامع علمی دست بردارم و بجای آن انرژی خود را به بخش دیگری از جمعیت معطوف کنم که می‌خواهند به حرف‌های من گوش دهند.

 

 

درباره کتاب صوتی ماوراء طبیعی شدن

دکتر جو دیسپِنزا نویسنده کتاب ماوراء طبیعی شدن درک ما از جهان و مهم‌تر از همه، اعتقادات ما در مورد آنچه جسم انسان قادر به دستیابی به آن هست را به چالش می‌کشد. او از طریق تلفیقی از تحقیقات علمی و بینش معنوی، مخاطب را در معرض این واقعیت قرار می‌دهد که ابعادی فراتر از ادراک نیز وجود دارد. این بعد، کوانتوم نامیده می‌شود. مکانی که شامل اطلاعات و پتانسیل‌های نامتناهی است.

دکتر دیسپِنزا اعتقاد دارد که بیش‌تر جهان خالی است، به عبارت دیگر فاقد ماده است. هنگامی که به یک اتم نگاه می‌کنیم می‌توانیم آن را ببینیم. با این حال، آن فضا خالی نیست بلکه پر از انرژی و امکانات بالقوه است. در سطح کوانتومی، به دلیل سرعت حرکت ذرات، انرژی بیش‌تری از ماده وجود دارد و با سرعت نور، ماده به انرژی تبدیل می‌شود. در فرکانس‌های بالا، ماهیت کامل همه چیز از انرژی، اطلاعات و آگاهی است. ما با تبدیل شدن به هیچ‌کس و هیچ‌چیز در هیچ‌زمان، به این واقعیت دسترسی پیدا می-کنیم.

هرچه امواج مغزی کندتر می‌شود و از ذهن تحلیلی و واقعیت مادی خود خارج می‌شویم، سیستم عصبی خودمختار بیش‌تر فعال می‌شود. ما به انرژی آگاهی خالص تبدیل می‌شویم و با دنیای کوانتوم ارتباط برقرار می‌کنیم. این فرکانس ما را بالا می‌برد که می‌توانیم از آن برای برقراری ارتباط با اطلاعات و امکانات جدید خارج از محدوده زمان استفاده کنیم. با بالا رفتن سطح فرکانس، می‌توانیم به قلمرو یکپارچگی برسیم. در اینجا، تمام ماده به انرژی حاوی اطلاعات تبدیل شده است، و زمان همه فضا را در لحظه حال فرو ریخته است. آینده و گذشته‌ای وجود ندارد. در این مکان، با آگاهی کل ارتباط برقرار می‌کنیم. بنابراین، ما از هیچ‌چیز به همه‌چیز، همه‌کس، همه‌جا و همه‌زمان تبدیل می‌شویم. اینجا مکان امکانات نامحدود است. اگر بتوانیم به قلمرو یکپارچگی دست پیدا کنیم، پس می‌توانیم در هرچیز، هرکس، هرمکانی و هر زمانی باشیم.

فصل اول تا چهارم کتاب صوتی ماورای طبیعی شدن

جو دیسپنزا در فصل اول ماورای طبیعی شدن داستان های جالب و پر مهیجی درباره‌ی چند نفر از دانشجویان خود بازگو می کند که توانسته‌اند با ماورای طبیعی شدن زندگی خود را نجات دهند که قطعا برای شما هم جذاب و لذت بخش خواهد بود.

در فصل دوم، در مورد نحوه عملکرد ذهن، احساسات، استرس، امواج مغزی، توجه، انرژی و… اطلاعاتی به شما می دهد تا ذهن شما را برای سفر به جهان کوانتوم آماده کند. در فصل سوم کتاب صوتی ماورا طبیعی شدن، تمارینی به شما آموزش داده میشود تا بتوانید به دنیای کوانتوم سفر کنید و همینطور یاد می‌گیرید که چگونه تمرکز خود را از روی مشکلات، رنج، احساسات و… بردارید و انرژی خود را با آنچه از قبل در میدان کوانتوم وجود دارد هماهنگ کنید. در فصل چهارم، جو دیسپنزا مراقبه ای پر طرفدار بنام پاکسازی مراکز انرژی برایتان آماده کرده تا بتوانید کیفیت زندگی خود را با آن ارتقاء دهید.

فصل پنجم تا هفتم کتاب صوتی ماورای طبیعی شدن

در فصل پنجم کتاب صوتی ماورا طبیعی شدن، شیوه ی تنفس قدرتمند را یاد می‌گیرید تا بتوانید میدان انرژیکی اطراف خود را قوی کنید. همینطور یاد خواهید گرفت چگونه با احساس کردن چیزی که می خواهید آن را به زندگیتان دعوت کنید. در فصل ششم کتاب صوتی ماورا طبیعی شدن، جو دیسپنزا برای درک بهتر شما از موضوعات، داستان چند تن از دانشجویان خود را عنوان می‌کند تا با تجربه هایشان ارتباط بگیرید. جو می گوید اگر آنها توانسته‌اند کارهای غیر عادی انجام دهند شما هم می‌توانید. در فصل هفتم کتاب صوتی ماورا طبیعی شدن، دکتر جو دیسپنزا در باره قلب منسجم صحبت می‌کند و به شما یاد می‌دهد چگونه بر محیط تسلط داشته باشید و تأثیر گذار باشید.

فصل هشتم تا دهم کتاب صوتی ماورای طبیعی شدن

در فصل هشتم کتاب صوتی ماورا طبیعی شدن، جو دیسپنزا به شما یاد می‌دهد که چگونه ذهن خود را در حالت خلسه گی قرار دهید تا ذهنتان بتواند بدون هیچ گونه تحلیل و بررسی ضمیر ناخودآگاه شما را به گونه‌ای صحیح برنامه ریزی کند و راه حل هایی به شما می‌دهد که واقعیت زندگیتان را خلق کنید.

در فصل نهم کتاب صوتی ماورا طبیعی شدن، مراقبه قدم زنان برایتان طراحی شده است که به شما کمک می‌کند به صورت ذهنی وارد آینده شوید، جو دیسپنزا در این فصل به شما می‌آموزد که چگونه به آن شخصیتی که میخواهید تبدیل شوید.

در فصل دهم کتاب صوتی ماورای طبیعی شدن، دکتر جو دیسپنزا، مطالب را با زاویه دید جدیدی برایتان آماده کرده تا به درک بهتری از مباحث برسید بلکه بتوانید حقایق جهان را به شخصه تجربه کنید.

فصل یازدهم و دوازدهم کتاب صوتی ماورای طبیعی شدن

در فصل یازدهم کتاب ماورای طبیعی شدن، در مورد امکان های دنیایی که خارج از حواس ما می باشد سخن گفته شده تا سفر به بُعدی ناشناخته که به لحاظ زمانی و مکانی خارج از مختصات دنیا می‌باشد.

در فصل دوازدهم دکتر جو دیسپنزا در مورد غده پینه آل و نوع کارایی آن اطلاعات بی نظیری به شما می‌دهد تا بتوانید تجربه های بی نظیری در زندگی کسب کنید، غده پینه آل در مغز شما قرار دارد که میدان کوانتوم را به تصاویر واضح در ذهن ما تبدیل می‌کند دقیقاً مشابه تلویزیون که ما امواج را به شکل صدا یا تصویر دریافت می کنیم و در این فصل یاد می‌گیرید که چگونه غده پینه آل خود را فعال کنید.

فصل آخر کتاب صوتی ماورای طبیعی شدن

در فصل سیزدهم کتاب صوتی ماورا طبیعی شدن، جو دیسپنزا درباره اتحاد و یکپارچگی قلبی تعداد زیادی از شاگردان خود می‌گوید که آن ها را به یک قصد و نیت که آن هم خیر خواهی برای یکدیگر است دعوت می‌نماید که اینکار باعث تأثیر گذاری انرژیکی آنها بر روی یکدیگر می شود و این عمل می‌تواند زندگی بهتر و سالم تر، سلامتی بیشتر، ثروت بیشتر و موهبت های فراوانی را به سمت آن‌ها بکشاند.

جو دیسپنزا در این خصوص اطلاعات زیادی برایتان گرد آوری کرده بلکه بتواند در تأثیر گذار بودن شما کمکی کرده باشد. حتماً شنیده اید که میگویند، اول برای دیگران دعا کن بعد خودت! زیرا دعای اینگونه زودتر مستجاب می‌شود. به اینکار از لحاظ معنوی می توان با این دید نگاه کرد ولی از لحاظ علمی دکتر جو دیسپنزا در کتابش بیشتر برایتان توضیح خواهد داد.

جو دیسپنزا در این فصل در همین مورد و البته بسیار جا افتاده صحبت‌ می‌کند و در آخر دکتر جو دیسپنزا می گوید؛ اگر شما هم با باوری قدرتمند تمرین و مراقبه کنید به شما این اطمینان را می‌دهم که بی نظیر ترین رویدادها در انتظار شما نشسته است.

فهرست کتاب ماورای طبیعی شدن :

• پیشگفتار
• مقدمه
• فصل ۱: گشودن درها به روی ماوراء الطبیعه
• فصل ۲: لحظه‌ی اکنون
• فصل ۳: قرار گرفتن در جریان امکان‌های جدید در میدان کوانتومی
• فصل ۴: تبرک مراکز انرژی
• فصل ۵: شرطی کردن بدن نسبت به ذهنیت جدید
• فصل ۶: بررسی موردی: نمونه‌‌های زنده‌ی حقیقت
• فصل ۷: هوش قلبی بخش رنگی کتاب
• فصل ۸: فیلم ذهنی/ زیبابین
• فصل ۹: مراقبه در حین راه رفتن
• فصل ۱۰: بررسی موردی: واقعیت بخشیدن
• فصل ۱۱: مکان-زمان و زمان-مکان
• فصل ۱۲: غده‌ی پینه‌آل
• فصل ۱۳: پروژه‌ی انسجام: ساختن دنیایی بهتر
• فصل ۱۴: بررسی موردی: شاید برای شما هم پیش بیاید
• پسگفتار

کتاب صوتی ماورای طبیعی شدن همان غول چراغ جادوست!

با کتاب صوتی ماورای طبیعی شدن آرزوهای محال را برای خود به واقعیت تبدیل کنید و خودتان را یکبار برای همیشه از بند اسارت خود ساخته رهایی بخشید و قدرت درونتان را افزایش دهید و رویاهای بزرگتری در نظر بگیرید و مطمئن باشید کتاب صوتی ماورای طبیعی شدن همان کتابیست که برای نجات زندگی شما آمده است. این یک شانس نیست یک هشدار هم نیست بلکه یک دعوت است که زندگی خود و فرزندانتان را نجات دهید و آگاهی بالقوه ی خودتان را کشف کنید و به نسل های بعدی انتقال دهید.شما نه تنها زندگی خود را بلکه زندگی نسل‌های بعد از خودتان را هم با آگاهی از این قوانین میتوانید تضمین کنید، سلامتی، ثروت، آرامش و ماوراء طبیعی شدن برای تبدیل شدن به فردی غیر عادی منتظر شماست. قطعاً شما هم دلتان می‌خواهد غول چراغ جادو داشته باشید تا هر آنچه که میخواهید برایتان فراهم کند اکنون میتوانید به کتاب صوتی ماورای طبیعی شدن به چشم یک غول چراغ جادو نگاه کنید که می‌تواند شما را به تمام خواسته هایتان برساند.

منبت کاری با چوب یکی از ظریف ترین صنایع دستی است که تلفیقی از هنر و حوصله هنرمندانی است که با مواد اولیه ی ارزان و ساده، محصولاتی با ارزش خلق می کنند، هنرمندانی که با چند قلم و اسکنه ای فلزی ذهنیات خود را با خطوط کوفی ، نقوش اسلیمی، ختایی و گل و مرغ و ... روی چوب کنده کاری می کنند.

منبت کاری هنری است مشتمل بر حکاکی و کنده کاری بر روی چوب.منبت کاری هنر دستی و نماد احساس، ادراک،اندیشه و خلاقیت هنرمندان که با ذوق و سلیقه سرشار،اثر هنری را ابداع می کنند.

با توجه به اسناد و مدارک موجود منبت کاری در ایران،سابقه این صنعت به 1500 سال می رسد و قدیمی ترین اثر منبت کاری موجود یک لنگه در چوبی است و روی آن با خلال هایی از چوب گردو و نقوش زیبایی تزئین شده است.

بعد از ظهور اسلام و با توجه به شیوع روحیه ساخت مراکز و مساجد اسلامی ، هنرمندان ایرانی جز اولین کسانی بودند که تمامی توان و استعداد خویش را صرف تزئین مساجد کردند و به موازت هنرنمایی معماری ، کاشیکاران و گچبرها منبت کاران نیز آثاری چون رحل قرآن، منبر، در و پنجره های که نشان دهنده ذوق و هنر بود ، را خلق کردند.

ایرانیان باستان هم چنان که در هنر نقاشی و کنده کاری و حجاری پیش از دیگر اقوام به موفقیت هایی دست یافته بودند،به تدریج به فنون و ظرافت هنری رشته منبت کاری نیز آشنایی پیدا کرده اند.

مهرهای استوانه یی مربوط به آریاهاهمراه با نقوش بسیار زیبا و حک صور و اشکال مختلف بر روی آنها از هنرهای ارزنده ی قوم آریایی است که نمونه هایی از آنها مربوط به چندهزار سال قبل باقی مانده است.سامی ها هنر منبت کاری را از ایرانیان باستان تقلید و اقتباس کرده و بعد ها وسیله(فینیقی ها) به یونان راه یافته است.

همایون فرخ می نویسد« خوشبختانه اینک آثار بسیاری از نشان های (مهره های استوانه ای) متعلق به قبل از دوران ماد در ایران به دست آمده است،از جمله یازده مهر استوانه یی که دارای خطوط و علائمی هستند و از کاوشهای مارلیک کشف شده و خواندن خطوط آن به آقای دکتر کامرون محول شده است.از ملت سونگیری(سومر)نیز تاکنون مهره های حکاکی شده بسیاری به دست آمده است و مسلم می دارد که آشوری ها و سپس یونانی ها از آنها هنر منبت کاری را فرا گرفته اند.»

سابق بر این مغرضان و معاندان فرهنگ وتمدن ایرانی چنین وانمود می کردند که هنر حکاکی و منبت کاری متعلق به یونانی ها بوده است ولی با کشف مهرهای استوانه ای مربوط به شش هزار سال قبل از میلاد،دیگر چنین ادعاها رنگ و رویی ندارد و تعصب داشتن و غیر علمی بودن نشریه آنها را آشکار ساخته است.

پادشاهان ایران از قدیم وسیله ی مهرهای استوانه ای که به طرز هنرمندانه ای حکاکی میشد،فرمانهای لازم را صادر می کردند و علامات و سمبل هایی نیز به مناسبت امور مختلف بر روی این مهرها حک می کردند

گرچه تعدای زیادی از این مهرهای حکاکی و منبت کاری شده ی مربوط به آریاها و قبل از روی کار آمدن شاهنشاهی هخامنشی موجود است،ولی متاسفانه از مهرهای دوره ی هخامنشی زیاد به دست نیامده است.تعدادی از مهرهای این دوره موجود است که از روی آنها می توان به چگونگی هنر منبت کاری و دقت و ذوق هنری آنها پی برد.

مهرهای اورارتویی و هخامنشی از نظر ظرافت و هنر حکاکی در حد اعلای زیبایی است.هنرمندان ایرانی با ذوق و قریحه خاص خود،سنگهای عقیق و زیبای الوان برای حکاکی انتخاب کرده وصورتها و اشکال مورد نظر را به طور برجسته بر روی عتیق حکاکی و تراشکاری می کرده اند.

پروفسور پوپ می نویسد: «اساساً باید گفته شود هنر حکاکی عتیق و سنگهای قیمتی دیگر مانند لاژورد و قان داش به چند هزار سال قبل از هخامنشی میرسد و ایرانی ها ، قرنها قبل از به وجود آمدن دولت هخامنشی هنر منبت کاری را ابداع کرده و به کار می برده اند.»

همین دانشمند در جای دیگر رسماً اعلام می کند: سبکی که به غلط و اشتباه یونانی می خواندند امروز اصلاح شده و آن را نمونه ی هنر هخامنشی می دانند و در واقع یونانی ها در منبت کاری و مهر سازی مقلد هخامنشی ها بوده اند. پروفسور پوپ این نظریه را جهت بطلان گفته های قبل که اصرار می شد به نحوی هنر دوره ی هخامنشی را ماخوذ از یونان بدانند آورده است.

از آثار مختلف، نمونه های بسیار زیبایی از هنر منبت کاری و نقاری مربوط به هخامنشیان، مانند سکه های دریک(داریک) به دست آمده است.حکاکی این سکه ها نشان می دهد که استادان حکاک،با شیوه ها و سبکهای مختلف این هنر آشنایی داشته و آموزش ها و فنون لازم را کسب کرده اند.

با توجه به پیشرفت کلی هخامنشیان به خصوص در معماری و تزیینات مربوط به آن و حکاکی هایی که بر روی ظروف وسکه ها به صورت کنده کاری بر روی تمثالها و تصاویر به دست آمده باید قبول کرد که نحوه ی فراگیری و آموزش این هنر در این زمان به نحو قابل ملاحظه ای پیشرفت داشته است.علاوه بر این در روی بسیاری از سر ستونها و اشیا فلزی و گچ بری ها ، ریزه کاری های هنری بسیار جالبی به چشم می خورد که به حق باید گفت استاد کاران و هنرمندان این دوره دستگاه و وسایل منظم آموزشی برای تعلیم این هنرها داشته اند.

در زمان اشکانیان نیز این هنر اصالت خود را حفظ کرده، چنان که از روی سکه های مختلف و اشیا فلزی و کنده کاری های این دوره می توان به پایداری و رواج این هنر در زمان پارتیان پی برد.هنر حکاکی و منبت کاری و نقاری این دوره نه تنها تحت تاثیر هنر یونانی قرار نگرفته،بلکه دنباله ی هنر هخامنشی است.

از آثار و بقایایی که از دهکده های پارتی واقع در مغان آذربایجان کشف شده نمونه هایی از هنر حکاکی و منبت کاری این عهد را به دست می دهد،که مهارت و استادی سازندگان آنها را به خوبی آشکار می سازد.

ضمن بحث از دهکده های پارتی و قبور آنها کامبخش فرد می نویسد:

زیده و در پایداری و تحویل آنها به آیندگان کوشا بوده اند.آثار هنری این دوره به قدری غنی و پیشرفته است که در این مختصر نمی گنجد و فقط به ذکر نمونه هایی از آنها اکتفا می شود.علاوه بر انواع حکاکی ها و کنده کاری هایی که در دوره های قبل به آنها اشاره شد و در زمان ساسانیان ترقی و تکامل یافت، انواع مدال های نقره ای شاهنشاهان ساسانی به طرز بسیار جالبی ساخته می شده است.

از جمله مدال های نقره یی بهرام سوم به شکل بیضی می باشد که در وسط آن نیم رخ بهرام با تاج و تزیینات حک شده و یکی از زیباترین نوع حکاکی و نمونه ی پیشرفت این هنر در آن دوران است.

از حکاکی های دیگر دوره ی ساسانی مهرهای استوانه یی متعددی است که بیشتر مربوط به خسروپرویز است، این مهرها بر روی عقیق و سنگهای گرانبهای دیگر به طرز جالب و زیبایی حکاکی شده و در حال حاضردر موزه ی ارمیتاژ لنین گراد نگه داری می شود.دقایق و ریزه کاری های هنر حکاکی این دوره حاکی از پیشرفت و تکامل آموزش هنری و وجود هنرمندان ماهر و چیره دستی است که از دانش های مربوط به این رشته از هنرها اگاهی کامل داشته ومدتها تحت نظر استادان فن به آموختن و فراگیری فنون لازم قرار می گرفتند.

منبت کاری مانند خاتم كاري در دوران صفويه راه پيشرفت و ترقي را به سرعت پيمود و هنرمندان منبت كار آثار بسيار زيبائي در اين دوره از خود باقي گذاردند؛ ولي منبت کاری در دوره قاجاريه به علت عدم توجهي كه به هنر و هنرمندان شد،در بوتة فراموشي ماند و رو به انحطاط نهاد، تا اين كه با ظهور سلسله پهلوي هنر منبت کاری نيز مانند ساير صنايع مستظرفه مورد توجه قرارگرفت و موجبات احياي اين هنر فراهم گشت.

يك فرد با ذوق و علاقمند به هنر منبت کاری، اگر بخواهد براي اولين بار با فنون و اصول منبت كاري آشنا شود و به فراگرفتن اين هنر اشتغال ورزد بايد گام نخستين را از كوي طراحي بردارد و پس از آن با آشنائي كامل به انواع چوب‌ها و وسايل كار و آموختن فن درودگري، هنر مشبك را تعقيب و فنون موزائيك كاري، معرق كاري، رنگ كاري و رويه كوبي را فرا گيرد.

براي توضيح مختصر هر يك از فنون ذكر شده مي توان چنين گفت:

منبت کاری در دو نوع ريز و درشت برروي چوب و عاج و استخوان انجام مي شود و شامل مجسمه سازي، نيمرخ و تمام رخ، گلبرگهاي اسليمي، ختائي و غيره مي‌باشد.

مشبك كاری در تزيين قابها و ساير وسايل تجملي به كار برده مي شود و معمولاً بر روي چوبهاي گوناگون و عاج و استخوان انجام مي گردد.

معرق كاري و موزائيك كاري شامل قرار دادن چوبهائي به رنگهاي طبيعي و عاج و استخوان و صدف در كنار هم و به هم آميختن آنها و ايجاد يك سري نقشه هاي زيبا و بديع مانند اشكال گوناگون هندسي، برگ اسليمي، مينياتور و نظائر آن است.

رنگ كاري و رويه كوبي به منظور زيباتر ساختن و جلا بخشيدن به كارهاي منبت كاري است تقريباً مراحل نهائي كار است و در هنر تزئيني منبت مورد نظر هنرمندان و صاحبنظران اين فن مي‌باشد. رنگ كاري و رويه كوبي علاوه بر افزودن بر زيبائي اثر، چوب را از گزند رطوبت و گرما و نظائر آن حفظ مي‌كنند.

 

همهء هستي من آيهء تاريکيست

که ترا در خود تکرار کنان

به سحرگاهان شکفتن ها و رستن هاي ابدي آه کشيدم ، آه

من در اين آيه ترا

به درخت و آب و آتش پيوند زدم

زندگي شايد

يک خيابان درازست که هر روز زني با زنبيلي از آن ميگذرد

زندگي شايد

ريسمانيست که مردي با آن خود را از شاخه مياويزد

زندگي شايد طفليست که از مدرسه بر ميگردد

زندگي شايد افروختن سيگاري باشد ، در فاصلهء رخوتناک دو

همآغوشي

يا عبور گيج رهگذري باشد

که کلاه از سر بر ميدارد

و به يک رهگذر ديگر با لبخندي بي معني ميگويد " صبح بخير "

زندگي شايد آن لحظه مسدوديست

که نگاه من ، در ني ني چشمان تو خود را ويران ميسازد

ودر اين حسي است

که من آن را با ادراک ماه و با دريافت ظلمت خواهم آميخت

در اتاقي که به اندازهء يک تنهاييست

دل من

که به اندازهء يک عشقست

به بهانه هاي سادهء خوشبختي خود مينگرد

به زوال زيباي گل ها در گلدان

به نهالي که تو در باغچهء خانه مان کاشته اي

و به آواز قناري ها

که به اندازهء يک پنجره ميخوانند

آه...

سهم من اينست

سهم من اينست

سهم من

سرمست شد نگارم بنگر به نرگسانش

مستانه شد حديثش پيچيده شد زبانش

گه می فتد از اين سو گه می فتد از آن سو

آن کس که مست گردد خود اين بود نشانش

چشمش بلای مستان ما را از او مترسان

من مستم و نترسم از چوب شحنگانش

ای عشق الله الله سرمست شد شهنشه

برجه بگير زلفش درکش در اين ميانش

انديشه ای که آيد در دل ز يار گويد

جان بر سرش فشانم پرزر کنم دهانش

آن روی گلستانش وان بلبل بيانش

وان شيوه هاش يا رب تا با کيست آنش

اين صورتش بهانه ست او نور آسمانست

بگذر ز نقش و صورت، جانش خوشست جانش

دی را بهار بخشد شب را نهار بخشد

پس اين جهان مرده زنده ست از آن جهانش

در انتظار خوابم و صد افسوس

 

خوابم به چشم باز نميآيد

 

اندوهگين و غمزده مي گويم

 

شايد ز روي ناز نمي آيد

 

چون سايه گشته خواب و نمي افتد

 

در دامهاي روشن چشمانم

 

مي خواند آن نهفته نامعلوم

 

در ضربه هاي نبض پريشانم

 

مغروق اين جواني معصوم

 

مغروق لحظه هاي فراموشي

 

مغروق اين سلام نوازشبار

 

در بوسه و نگاه و همآغوشي

 

مي خواهمش در اين شب تنهايي

 

با ديدگان گمشده در ديدار

 

با درد ‚ درد ساكت زيبايي

 

سرشار ‚ از تمامي خود سرشار

 

مي خواهمش كه بفشردم بر خويش

 

مخترع خاتم :

 

درباره مخترع و مبتکر خاتم بین خاتم‌سازان و هنرمندان روایات گوناگونی وجود دارد ولی آنچه قابل ذکر است آن است که به درستی معلوم نیست اولین بار خاتم‌سازی را چه کسی ابداع کرده است.در دایرةالمعارف فارسی آمده است: «زمان آغاز این هنر دانسته نیست ،و آنچه درباره آن گفته می‌شود با افسانه همراه است. برخی از استادان خاتم‌ساز هنوز بر این عقیده‌اند که هنر خاتم‌سازی معجزه ابراهیم پیغمبر است»

 

صنعتگران مصری این روش را مانند بسیاری از هنرها و پیشه‌های دیگر از قبطی‌ها اقتباس کرده‌اند، چندین قطعه و لوحه که روی آنها با چوب و استخوان موزائیک‌کاری شده است در عین الصره نزدیک قاهره دراوایل دوره اسلام به دست آمده و اغلب آنها درموزه صنایع اسلامی قاهره ویا موزه برلین وجود دارد که یکی ازعالی‌ترین نمونه‌های این صنعت درموزه متروپولیتن است.

 

ازدیگر آثار ونمونه‌های تاریخی دراین هنر :

1. منبر خاتم کاری در مسجد جامع عتیق شیراز دارای قدمت بیش از هزارسال.

 

2. سقف ایوان اصلی مسجد جامع عتیق شیراز مریوطه به سده هشتم هجری (سده چهاردهم میلادی)

 

3. درهای خاتم قصر رویایی تیمور گرگانی به نام دلگشا در سمرقند و درهای آرامگاه وی در سال۸۰۷ هجری(۱۴۰۵میلادی)

 

4. درهای چوب گردو و روکش استخوان ودیگر چوبها ساخته شده توسط هنرمندی بنام حبیب الله درسال ۹۹۹هجری(۱۵۹۱میلادی) که درموزه برلین نگهداری می‌شود .

 

5. درهای مزین به اشکال هندسی گل و بته ،از شهر بخارا که درموزه ویکتوریا آلربت موجود است

 

6. منبر چوبی مسجد لبنان اصفهان بااشکال هندسی و اجزای نقره‌های مربوطه به سال ۱۱۱۴هجری(۱۷۰۲میلادی)

اوج شکوفایی و تکامل این هنر در دوران صفویه بود، دراین دوران از گوشه و کنار ایران هنرمندان به اصفهان ،پایتخت آن زمان آمدند و هنرهای فراموش‌شده این کشور ازنو پایه گذاری شد و هنرمندان ضمن فعالیت در رشته‌های خاتم‌کاری ، منبت کاری ، کاشی کاری و گره چینی ،به ترمیم و ساختن ساختمان‌ها و آثار گذشته و بارگاه‌هاواماکن مقدس تشویق و ترغیب شدند. بعدها در زمان قاجاریه به علت عدم توجه به هنرها این هنر نیز همانند سایر هنرها از درجه اعتبار و اهمیت افتاد و استادان وهنرمندان این رشته دراین دوران در بدترین وسختترین شرایط زندگی می‌کردند.

درسال ۱۳۰۷ اوایل دوران پهلوی مدرسه صنایع مستظرفه به کوشش استاد محمد غفاری (کمال الملک )تأسیس و این هنرستان رونق و توسعه‌ای به هنرهای دستی کشور بخشید و پس ازآن کارگاه‌های خاتم‌سازی و چند کارگاه دیگر در وزارت فرهنگ و هنر سابق تشکیل شد .

آثار بجا مانده جمعی از هنرمندان اصفهان ،تهران وشیراز ،اتاق هفت در هفت متری خاتم‌کاری شده به تمامی وسایل موجود در آن ،در کاخ مرمر به مدت چهار سال .

تالار خاتم مجلس شورای ملی با ۴۰۰ متر مربع خاتم‌کاری.

هنر خاتم‌سازی بعد از انقلاب اسلامی در کارگاه خاتم‌سازی وزارت فرهنگ و هنر سابق تحت نام جدیدی با وابستگی به وزارت فرهگ و آموزش عالی ادامه یافت و از آن زمان تاکنون سمت وسوی طرح‌ها تغییر یافته و با حذف طرح‌های خارجی توجه بیشتری به سنت‌گرایی معطوف یافته وازآن به بعد خط و نوشته وارد خاتم شد.

 

خاتم کاری در اصفهان

سابقه خاتم در اصفهان به دوره سلجوقیان می رسد که آثاری باقی مانده است. از جمله درب شبستان مسجد جامع اصفهان و آثاری هم در جاهای دیگر مانند مسجد مصری در جهانباره بوده است.

هنرخاتم کاری درزمان صفویه به اوج خود می رسد که آثاری هم از زمان صفویه باقی مانده مثل درب مدرسة سلطانی چهارباغ که در بازار هنر قرار داردو این یکی از آثار مهم زمان صفویه است و دیگر مقبرة شیخ صفی الدین در اردبیل که استادانی از اصفهان در آن کار کرده اند و زمان قاجار روبه تحلیل رفته ولی باز هم آثاری از آن به جای مانده مانند درب مسجد سید اصفهان. و در زمان پهلوی اول استادانی از شیراز و اصفهان در سالن خاتم کاخ مرمر تمامی در و دیوار آن را خاتم کرده اند و کلیة اشیاء این اتاق مانند میز تحریر و جا لباسی و... که تمامی آنها با طراحی منظمی و زیبایی از استاد حسین کاشی تراش اصفهانی طراحی شده است و چند گروه دیگر در کاخ مرمر مشغول به کار بوده اند از جمله استاد حاج خلیل گلریز خاتمی، آقای علی موسوی خاتمی، آقای حمید ترکان، آقای حکیم الهی آقای احمد مظنون، استاد فضل الله خیامیان، آقای حسین شفقت و استادانی دیگر. و در زمان پهلوی دوم در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان این هنر ظریف به اوج زیبایی خود رسید و استادانی مانند آقای علی نعمت که سرآمد همه استادان بود با طراحی آقای عیسی بهادری خاتم را به حرکت در آورده و از آن شکل هندسی منظم به طرحهاییمانند گل و مرغ و حیوانات که در خاتم کاری بسیار مشکل بوده در آوردند و آثاری بسیار نفیس ساخته و به ملکه انگلیس و رئیس جمهور آمریکا آیزنهاور هدیه داده اند و دیگر آثاری از استادانی بزرگ به صورت صندوق روی مقبره های ائمه اطهار از جمله در نجف اشرف، کربلا، کاظمین، سامراء و مشهد مقدس ساخته شده که روح و روانشان شاد باد و سالن مجلس شورای ملی سابق که از خاتم تزئین شده بود.

1. صاف بودن سطح کار و خالی نبودن هیچ جای خاتم .

2. یکنواخت بودن رنگ و مصالح به کار رفته در ساخت خاتم

3. عدم تغییر در رنگ و شکل

4. ترمیم‌کاری‌ها و بتونه‌کاری‌ها در سطح کار مشخص نباشند .

5. قرینه بودن تمامی گل‌ها و اشکال درسطح کار و زوایا و اضلاع

6. دقیق و مهندسی بودن اساس و ساختمان طرح که تمامی ابعاد با هم همسان، قرینه و یک اندازه باشند که البته اگر شاسی طرح دقیق نباشد بهترین خاتم نیز بر روی آن نما و جلوه‌ای ندارد و کل طرح را از بین می‌برد به همین جهت است که یک هنرمند خاتم‌ساز باید یک نجار چیره دست هم باشد.

7. رنگ‌کاری و روکش دادن محصول بایستی ماهرانه و بدون خدشه و هر عیبی باشد .

8. نقش‌ها ومثلث‌ها هر چه ریزتر باشند کیفیت و ارزش کار بیشتر است.

مهم‌ترین مراکز خاتم‌سازی درایران شیراز، اصفهان و تهران هستند که البته اکثر خاتم‌سازان در تهران اصفهانی یاشیرازی هستند.

تذکر مهم کلیه محصولات خاتم‌کاری شده بایستی دور از حرارت، رطوبت و نور مستقیم خورشید نگهداری و از تمیز کردن آنها با پارچهٔ مرطوب واز به کار بردن هر گونه جلاسنج بر روی سطوح خاتم اجتناب نمائید.

مواد و مصالح خاتم سازی

چوب:

چوب فوفل، آبنوس، عناب، شاه چوب، آزاد، بقم، نارنج و چوب شمشاد.

 

فلز:

مفتول های طلایی یا نقره ای، مس، برنج، آلومینیوم.

 

استخوان:

استخوان ساق پا و دست شتر یا اسب، عاج فیل، استخوان مصنوعی

 

رنگ سبز:

این رنگ از ترکیب نشادر، براده مس و سرکه تهیه می شود. استخوان های بریده شده را در ظرف حاوی محلول رنگی می ریزند و مدت شش ماه در معرض نور خورشید قرار می دهند. امروزه از آنجائیکه تهیه استخوان شتر مشکل است، از چوب نارنج به جای استخوان شتر استفاده می کنند و برای رنگ کردن آن، از رنگ سبز مخصوص رنگرزی پشم استفاده می کنند.

 

وسایل و ابزار خاتم سازی

عبارتند از: رنده، تنگ، اره، سوهان، پرگار، گونیا، چکش، گازانبر، مغار، پرس.

روغنکاری خاتم:

اصولا سطح یک خاتم به دو علت روغن زده می شود : براق شدن خاتم و حفاظت آن در مقابل رطوبت، گرما و سرما. در گذشته برای این کار روغن جلا یا سندلوس ( شیره درخت کاج ) به کار می رفت. بعد ها از روغن هاویلوکس استفاده شد و امروزه از پلی استر استفاده می کنند.

خاتم از نظر گل تنوع زیادی دارد، از میان آنها می توان به: خاتم پره وارو، پره ای، ابری، نه گلی لایه دار، شش و لوز، بته جقه ای، خیابانی، طاقی، قمی، جناقی و خاتم دورنگ اشاره کرد. از انواع حاشیه نیز می توان حاشیه شش گلی، جویی، بازوبندی، طوره دار، شمسه دار و حاشیه تخمه دار را نام برد.

 

مراحل توليد خاتم :

ابتدا انواع چوبها واستخوان‌هارا دررنگ‌های مختلف تهیه کرده و با ابزار مخصوص خود به طول ۳۰ سانتیمتروقطر ۱تا ۵/۲میلی‌متر می‌برند وازآنها مثلث‌هایی تهیه می‌شود که پس از سوهان‌کاری تمام اضلاع آن به حالت دلخواه و مطابق با طرح درآمده و برای تکمیل طرح نیاز به مفتول‌های سیمی به صورت مثلث بوده که برای آماده‌سازی آنها نیز مراحل مختلفی طی می‌شود سپس برای درست کردن خاتم ابتدا طرح اشکالی که مورد نظر است را به وسیله استادکار کشیده واین مثلث‌ها ی چوبی ،استخوانی و فلزی با دستان بامهارت و استادانه هنرمند در کنار هم به وسیله سریشم قرار داده و چسبانده می‌شوند و به وسیله نخ محکم می‌گردند که از این کار اصطلاحاً «پره» درست می‌شود ،بعد از چند ساعت نخ‌ها باز شده واضلاع طرح سوهان‌کاری شده و چهار عدد از پره‌های ساخته شده را در کنار هم قرار می‌دهند و مجدداً با چسب به هم چسبانده می‌شوند که حاصل آن «توگلو» به دست می‌آید. مرحلهٔ بعدی که به «گل پیچی» مشهور است، به وسیله سیم مفتولی گردی که آن را به صورت شش ضلعی منظم آماده می‌شود وبه آن «شمسه» می‌گویند در اطراف هر ضلع شش سیم به وسیله سریشم چسبانده می‌شود و با نخ محکم می‌شود و حاصل آن طرح ستاره‌ای است ،این طرح‌ها آنقدر تکرار می‌شوند تا بر اساس طرح مورد نیاز در آمده و سپس در زیر فشار و پرس قرار گرفته و با چند مرحله برش‌کاری و چسبانده لایه‌های بسیار نازک چوب دراطراف آن طرح اولیه یک خاتم به وجود می‌‌آید که تمامی این مراحل از ابتدا تا بدین جا بیش از ۴۰۰ مرحله کاری را شامل می‌شود.

 

خاتم‌ها بر اساس طرح ،رنگ ،شکل و ابعاد محل مورد استفاده بر روی سطح کار به‌وسیله چسب مخصوص چسبانده شده و با ایجــاد طرح‌های گوناگون و قرینه‌سازی تمامی سطح طرح به وسیله خاتم مزین می‌گردد که پس از برخی ترمیم‌ها ،سوهان، سمباده و بتونه‌کاری و نهایتاً ساییدن و صاف‌کردن سطح خاتم ،کار برای روغن‌کاری وجلابخشی به وسیله مواد مخصوص مانند سیلر و کیلرو پولیستر آماده می‌شود.

مرغوبیت یک خاتم خوب به ریز نقشی ومنظم بودن طرح بستگی دارد که همهٔ اینها در مهارت استادکار در تهیهٔ مواد اولیه و نحوه کاربرد آن و حوصله و دقت بسیار زیاد خلاصه می‌شود.

 

نشنيده بودم اما اوستا اکبر گفت که عهد صفويه درخشان ترين دوره خاتم سازي در ايران است. صندوق مرقد امامزاده سيد علا»الدين حسين فرزند امام موسي بن جعفر(ع) در شيراز و در جفت خاتم آن بقعه که قدمت آنها 400 تا 450 سال است. قاب آينه خاتم که در تاريخ 1124 ه. ق در کرمان ساخته شده و جزو مجموعه خصوصي مرحوم محمدحسين صنيع خاتم است. بخش هايي از صندوق آرامگاه شيخ صفي الدين در اردبيل، صندوق آرامگاه شاه اسماعيل صفوي در کرمان، صندوق مرقد حضرت موسي بن جعفر(ع) و حضرت امام جواد(ع) در سامرا و نيز صندوق خاتم ضريح نرگس خاتون مادر گرامي حضرت حجت الله (عج) در سامره که در زمان شاه سلطان حسين صفوي به کمک استاد جعفر ساخته شده است از شاهکارهاي خاتم آن دوران است.

او مي گويد: در دوره زنديه و به خصوص در زمان سلطنت کريم خان در اثر تشويق هنرمندان تحولاتي در هنرهاي تزييني ايران پديد آمد و از آثار مربوط به اين دوره مي توان از صندوق مرقد حضرت علي بن ابيطالب(ع) در نجف اشرف، صندوق خاتم مرقد حضرت سيد الشهدا (ع) و حضرت ابوالفضل(ع) در کربلا، صندوق مقبره حضرت زينب(س) و حضرت رقيه (س) در سوريه نام برد.

اوستا اکبر مي گويد: در دوران قاجاريه هنر خاتم رو به افول گذاشت اما در همين زمان نيز هنرمندان از خود آثاري به جا نهادند که از آن جمله در ورودي خزانه و حرم حضرت عبد العظيم (ع) و در ورودي موزه ايران باستان است.

در دوره پهلوي کارگاه خاتم سازي در مدرسه هنرهاي زيبا تشکيل و در سال 1311 هجري شمسي محمدحسين صنيع خاتم (امين الصنايع) براي رياست اين کارگاه از شيراز به تهران دعوت شد. در سال 1313 ساخت اتاق خاتم کاخ مرمر توسط هفت تن از اساتيد بنام و با همکاري شصت نفر از خاتم سازان شيراز، اصفهان و تهران آغاز شد و چهارسال طول کشيد. ساخت صندوق هاي حضرت مسلم بن عقيل(ع)، حضرت عبد العظيم (ع)، حضرت شاهچراغ(ع)، امامزاده سيد ميرمحمد(ع) و نيز تالار خاتم مجلس شوراي ملي سابق که ساخت آن با تلاش خستگي ناپذير بيش از 60 تن از اساتيد و هنرمندان ورزيده در مدت 6 سال به پايان رسيد.

او گفت: در دوران انقلاب اسلا مي و وقوع جنگ تحميلي و محاصره اقتصادي و کاهش مسافرت، بازديدکنندگان خارجي از ايران رکود در توسعه و پيشرفت و نوآوري اين هنر اصيل را موجب شد و خوشبختانه پس از بهبودي اوضاع و افزايش بازديدکنندگان خارجي از موزه ها و نمايشگاه هاي تخصصي کشورمان بار ديگر اين هنر رونق گرفته است.

خاتم ترکیبی است از چند ضلعی‌های منظم با تعداد اضلاع متفاوت که با استفاده از مواد اولیه گوناگون در رنگ‌های مختلف تشکیل می‌شود. پنج ،شش ف هشت یا ده ضلعی است.

خاتم از هنرهای دستی دقیق و پرکار است که تولید و ساخت آن احتیاج به دقت و حوصله زیاد دارد .چند ضلعی‌هایی که درخاتم‌سازی به کـــار می‌آید

در لغت‌نامه دهخدا خاتم‌ساز چنین معنی شده است: «آنکه پاره‌های استخوان را در چوب با نقش و نگار بنشاند. خاتم‌سازی عمل خاتم‌ساز را گویند.»

در دایره المعارف فارسی درباره خاتم‌کاری و خاتم‌سازی آمده است:«هنر آراستن سطح اشیاء به صورتی شبیه موزائیک ،با مثلث‌های کوچک. طرح‌های گوناگون خاتم همواره به صورت اشکال منظم هندسی بوده است .این اشکال هندسی را با قراردادن مثلث‌های کوچک در کنار هم نقش‌بندی می‌کنند.مثلث‌ها را از انواع چوب ،فلز و استخوان می‌سازند. هرچه مثلث‌ها ریزتر وظریفتر باشند، خاتم مرغوب‌تر است .در یک طرح خاتم ،برای ساختن کوچک‌ترین واحد هندسی، حداقل سه مثلث و برای بزرگ‌ترین آن ،حداکثر چهارصد مثلث به کار می‌‌رود.»

 

قدیمی‌ترین آثار هنری خاتم‌کاری شده باقی مانده :

1. صندوق مرقد موسی بن جعفر و امام جواد در کاظمین مربوطه به دوران شاه اسماعیل صفوی در سال ۹۰۶هجری قمری ساخته شده توسط استاد محمد جمعه.

2. صندوق مرقد امام حسن عسکری در سامره و صندوق مرقد امام علی النقی مربوطه به همان دوره واستاد.

3. صندوق خاتم ضریح نرگس خاتون مادر مهدی موعود که درهمان دوره ساخته و نصب شده.

4. اثر بسیار زیبا و نفیس درب ورودی مدرسه چهارباغ اصفهان چندین بار توسط استادان این هنر ترمیم و مرمت شده است.

5. درب خاتم امام‌زاده شاه رضا در قمشه (شهرضا) مربوطه به زمان سلطنت شاه طهماسب صفوی .

6. صندوق خاتم مرقد علی ساخته شده درزمان کریم خان زند و نصب آن درزمان لطفعلی خان زند

7. صندوق خاتم مرقد سید الشهداء و ابوالفضل در کربلا

8. صندوق مقبره زینب در شام